Centra logistyczne to ważny element logistyki w wielu różnych branżach. Pełnią one rozmaite funkcje, wciąż rozwijając wykorzystywane technologie – rozwój gospodarczy ma bardzo duży wpływ również na łańcuch dostaw. Dzięki nim przedsiębiorstwa są w stanie znacznie zmniejszyć koszty, jednocześnie podnosząc poziom satysfakcji swoich klientów, zaoszczędzić czas i pozytywnie wpłynąć na całą organizację. Ważnym aspektem centrów logistycznych jest również fakt, że podczas ich powstawania rośnie popyt na rynku budowniczym, a także zapotrzebowanie na pracowników.
Czym jest centrum logistyczne?
Najczęściej używana definicja centrum logistycznego podaje, iż jest to podmiot gospodarczy, posiadający własny teren oraz infrastrukturę – magazyny (suche lub chłodnicze), platformy przeładunkowe, parkingi, obiekty biurowe czy posterunek celny. Jego głównymi zadaniami są między innymi przyjmowanie, magazynowanie, przeładunek towarów, pakowanie zamówień, odbiory jakościowe, obsługa zwrotów, obsługa celna, wydawanie i wymiana towarów.
Centra logistyczne mogą różnić się od siebie swoją budową i świadczonymi usługami – wszystko zależy od tego, jaką funkcję pełni dany obiekt. Pracownicy przedsiębiorstw tego typu mają doświadczenie w obsłudze takich klientów, dzięki czemu czas wykonywania usług, jak i ich jakość jest zawsze na najwyższym poziomie. Zazwyczaj można spotkać się z obsługą działającą przez całą dobę, mówiącą w różnych językach, specjalizującą się w logistyce i spedycji.
Jak działa centrum logistyczne?
Działanie centrum logistycznego w dużej mierze zależy od tego, jaką funkcję spełnia oraz czym dokładnie zajmuje się na co dzień. W przypadku podmiotów pełniących usługę fulfillment dla e-commerce, zajmują się one pełną obsługą logistyczną sklepów internetowych. Do głównych zadań takiego obiektu można więc zaliczyć zarządzanie stanami magazynowymi, zarządzanie zamówieniami, komplementację zamówień, znakowanie, kontrolę jakości oraz wsparcie operacyjne. Centrum logistyczne może również pełnić rolę magazynu dystrybucyjnego dla e-commerce, biorąc na siebie transport, ubezpieczenie przesyłek, spedycję, obsługę kredytową, działania marketingowe czy kalkulację strat.
Jakie są główne funkcje centrum logistycznego?
W działalności centrów logistycznych można wyróżnić trzy rodzaje funkcji:
- funkcje logistyczne,
- funkcje pomocnicze,
- funkcje dodatkowe.
Do pierwszej z wymienionych zaliczyć można na przykład magazynowanie, transport, zarządzanie zamówieniami czy przeładunki na terminalu kontenerowym. Druga zaś obejmuje między innymi obsługę celną, usługi informacyjne i informatyczne oraz wynajem kontenerów i palet, a trzecia – usługi parkingowe, sprzedaż paliw czy techniczną obsługę pojazdów.
Rodzaje centrów logistycznych
Centra logistyczne można podzielić według kilku różnych kryteriów. Jednym z nich jest podział ze względu na zasięg oddziaływania, czyli:
- międzynarodowe (ponadregionalne) – najbardziej rozbudowane – ich powierzchnia waha się pomiędzy 100, a 150 ha, a zasięg oddziaływania obiektu pomiędzy 500, a 800 km;
- regionalne – zajmujące powierzchnię od 20 do 50 ha, mające zasięg oddziaływania pomiędzy 50 a 80 km;
- lokalne – zajmujące pomiędzy 5, a 10 ha, działające na obszarze pomiędzy 2 a 10 km;
- branżowe – związane z jednym przedsiębiorstwem, obsługujące jedynie konkretną branżę.
Centra logistyczne możemy podzielić również ze względu na typ struktury przestrzennej, tj.:
- jednoczłonowe, w którym wszystkie elementy w obrębie centrum logistycznego znajdują się na jednym, skoncentrowanym obszarze;
- rozczłonkowane, w którym wszystkie elementy w obrębie centrum logistycznego znajdują się na kilku mniejszych terenach, będąc jednocześnie powiązane organizacyjnie.
Innym podziałem, ze względu na rodzaj najczęściej wykorzystywanego transportu, jest podział na:
- centrum logistyczne intermodalne – gdzie przeładunki kontenerów są wykonywane przy użyciu kilku środków transportu;
- centrum logistyczne nieintermodalne – gdzie procesy logistyczne przebiegają w obrębie jednego rodzaju transportu.
Kolejnym kryterium podziału centrów logistycznych są pełnione funkcje:
- centrum logistyczne jako obszar transportowej działalności gospodarczej – na jednym obszarze mieści się kilka przedsiębiorstw transportowych;
- centrum rozdziału towarów – główną funkcją obiektu jest świadczenie usług dystrybucyjnych;
- centrum przewozów – zajmujące się gromadzeniem lub dystrybucją towarów;
- logistyczne centrum usługowe – kompleksowe centrum logistyczne, łączące ze sobą wiele zautomatyzowanych funkcji;
- centrum transportu towarowego – pełniące funkcję pośrednika pomiędzy różnymi środkami transportu;
- miejskie centra logistyczne – powstałe w celu zmniejszenia natężenia ruchu miejskiego.
Centrum logistyczne a magazyn
W potocznym języku pojęcie magazynu i centrum logistycznego często jest stosowane zamiennie, choć nie są to tożsame terminy. Poniekąd to właśnie dzięki magazynom powstały centra logistyczne, rozszerzając swoją działalność o dodatkowe usługi.
Magazyn może stanowić oddzielną jednostkę do przyjmowania, przechowywania, komplementacji czy wysyłki towarów. Centrum logistyczne może posiadać własny magazyn, jednak oprócz niego pełni kilka innych funkcji, w celu zapewnienia kompleksowej usługi związanej z przepływem towarów w łańcuchu dostaw. W związku z tym musi posiadać większą ilość pomieszczeń, pracowników, a także maszyn czy środków transportu, w porównaniu do magazynu.
Co powinno oferować nowoczesne centrum logistyczne?
Centra logistyczne wciąż się rozwijają, odpowiadając tym samym na potrzeby rynku. Wprowadzanie nowoczesnej technologii i automatyzacji jest wręcz niezbędne w świetle rosnącego przepływu towarów na całym świecie. Cyfryzacji podlegają rozmaite procesy w tego typu podmiotach, podobnie z analizą danych, przepływem informacji czy inteligentną obsługą urządzeń. Tylko rozwój i nieustanna digitalizacja wszystkich składowych pozwala na konkurowanie z innymi jednostkami w branży. Prowadzi to do wzrostu efektywności magazynowania i usprawnienia wszystkich procesów intralogistycznych, co jest dziś obligatoryjne dla skutecznego funkcjonowania.